Najważniejszym celem funduszy pasywnych, czyli funduszy indeksowych i ETF-ów, jest jak najwierniejsze odzwierciedlenie zachowania wybranego indeksu. Mają więc one za zadanie wypracowywanie wyników najbardziej zbliżonych do tych osiąganych przez ustalony benchmark (którym jest zazwyczaj indeks lub grupa indeksów). Fundusze aktywnie zarządzane mają inne zadanie, dla większości z nich najważniejszym celem jest bicie tego benchmarku, czyli wypracowywanie lepszych wyników. Z tego powodu fundusze pasywne powinny być nieco inaczej Istnieją dwie proste miary, które pomogą nam ocenić, czy fundusze te dobrze wypełniają swoje zadanie. Te miary to różnica odwzorowania (tracking difference) oraz błąd odwzorowania (tracking error). O co w nich chodzi?Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych. Jaka jest różnica, a jaki błąd odwzorowania? Różnica odwzorowania (tracking difference) to dość prosta miara, która pokazuje, czy fundusz pasywnie zarządzany stara się zapewnić takie same stopy zwrotu jak określony indeks. Pokazuje ona różnicę między wynikami takiego funduszu a wynikami odzwierciedlanego indeksu. Oblicza się ją jako różnicę między wynikami funduszu a benchmarku w wybranym okresie (czy to dla jednego dnia, miesiąca, roku, czy nawet kilku lat). Im jest bliższa zeru, tym lepiej. Wbrew oczekiwaniom, rzadko się zdarza, żeby te różnice były zerowe, czyli żeby fundusz w 100% poprawnie odzwierciedlał zachowanie indeksu. Zazwyczaj są one ujemne, to znaczy fundusz wypracowuje niższą (mniej lub bardziej) stopę zwrotu od naśladowanego indeksu (w dalszej części wyjaśnienie, z czego to może wynikać). Ale zdarzają się też przypadki, że różnica ta jest dodatnia. Powyższy przykład pokazuje zachowanie dwóch funduszy indeksowych naśladujących indeks Treasury Bond Spot Poland. Niby zachowują się podobnie i oba są słabsze od benchmarku, ale różnice w wynikach są spore. Od 23 października zeszłego roku do 7 października tego roku, czyli w okresie blisko 12-miesięcznym, stopa zwrotu indeksu wyniosła +5,6%. W tym czasie fundusz inPZU Obligacje Polskie osiągnął wynik na poziomie +5,1%. Różnica między stopami zwrotu wyniosła więc -0,5 pkt. proc. (jest to właśnie różnica odwzorowania). W rzeczywistości w tym przypadku odpowiada ona opłacie za zarządzanie, która wynosi 0,5%. Stopa zwrotu drugiego z funduszy wyniosła w tym czasie +1,2%, czyli w jego przypadku różnica odwzorowania wyniosła aż -3,8 pkt proc. Tak dużą rozbieżność trudno już tłumaczyć jedynie opłatą za zarządzanie, która wynosi 0,7%. Różnicę odwzorowania można wyliczyć nie tylko jako różnicę w stopach zwrotu, ale także poprzez podzielenie stopy zwrotu funduszu przez stopę zwrotu indeksu. Wówczas otrzymamy różnicę odwzorowania wyrażoną w procentach (im bliżej 100%, tym lepiej). W przypadku inPZU Obligacje Polskie tak wyliczona miara wynosi 90,8% (5,1% podzielone przez 5,6%), a w przypadku drugiego funduszu - 21,9% (1,2% podzielone przez 5,6%). Różnica odwzorowania ma pewne ułomności – pokazuje jedynie różnice między wynikami, bazując na dwóch punktach w czasie (początkowym i końcowym). Nie pokazuje już jak one wyglądały pomiędzy tymi dwoma okresami. Dlatego warto analizę poszerzyć o drugą miarę, którą jest błąd odwzorowania. Błąd odwzorowania (tracking error) bada już nie same wyniki, ale zmienność różnicy wyników między funduszem a jego indeksem. Matematycznie liczy się go jako zannualizowane odchylenie standardowe różnic (zazwyczaj dziennych) stóp zwrotu między wynikami funduszu a wynikami indeksu bazowego. W uproszczeniu, im bardziej zachowanie funduszu jest zbieżne z zachowaniem indeksu (wykresy są niemal identyczną linią) tym niższa będzie wartość tego wskaźnika. Przyjęło się, że najlepiej, by była niższa niż 0,1%. Jak liczyć ten wskaźnik opisaliśmy w tekście: Wskaźniki – nowy cykl edukacyjny Co wpływa na to, czy fundusz dobrze śledzi swój bechmark? Przyjrzyjmy się teraz, z czego wynika fakt, że fundusze pasywne rzadko w 100% odzwierciedlają swój wybrany benchmark, zazwyczaj wręcz wypracowują nieco słabsze wyniki. Koszty, koszty, koszty Największy wpływ na różnicę odwzorowania mają ponoszone przez fundusz koszty. Na przykład, jeśli opłata za zarządzanie wynosi 0,5%, to można w uproszczeniu założyć, że roczny wynik funduszu będzie o 0,5 pkt proc. niższy od wyniku indeksu w tym samym okresie (tak jak to miało miejsce we wcześniejszym przykładzie). Poza opłatą za zarządzanie, warto sprawdzić poziom kosztów całkowitych (wskaźnik TER). Jest to najlepsza miara, która może nam podpowiedzieć, jakie w przyszłości mogą być różnice w wynikach. Poza opłatą za zarządzanie istnieją jeszcze inne rodzaje kosztów, które mogą obciążać aktywa i ostatecznie obniżać wynik funduszu. W dodatku nie wszystkie są uwzględniane we wskaźniku TER. W skrócie chodzi o wszelkie koszty operacyjne (opłaty dla depozytariusza, za prowadzenie księgowości, obsługę prawną czy dostawcy indeksu itp.) oraz koszty transakcyjne (czyli ponoszone na rzecz brokera czy KDPW). W przypadku funduszy replikujących indeksy fizycznie (które z reguły inwestują w zdecydowaną większość składników wybranego indeksu), te ostatnie koszty, czyli transakcyjne, są z reguły nieco wyższe, co wynika z tego, że operują na większej liczbie składników, ponadto w przypadku zmiany składu indeksu, muszą także je odwzorować. Dywidendy Różnice w zachowaniu pomiędzy funduszem a indeksem mogą także wynikać z otrzymanych dywidend. Niektóre fundusze pasywne otrzymują dywidendy od spółek będących w portfelach i przekazują je posiadaczom jednostek (bądź certyfikatów) funduszy. Przy czym terminy otrzymania i wypłaty dywidend są zazwyczaj inne. Niektóre fundusze mogą takie dywidendy reinwestować, a inne trzymać je w gotówce do czasu wypłaty. Warto tu dodać, że przy analizie funduszu wypłacającego dywidendy, do oceny jakości odwzorowania powinniśmy wziąć pod uwagę – poza samą wyceną funduszu – także wypłaconą dywidendę. Moment zakupu / sprzedaży Fundusze pasywne odzwierciedlające indeksy w sposób fizyczny, w przypadku zmiany składu indeksu, muszą je odwzorować sprzedając papiery spółki wypadającej z indeksu i nabywając akcje spółki wchodzącej do indeksu. W czasie potrzebnym na dostosowanie ceny zmieniają się, tworząc różnicę między indeksem a funduszem. Moment wyceny funduszu W przypadku funduszy odzwierciedlających indeksy zagraniczne możliwa jest sytuacja, że fundusz ma dokonywaną wycenę kilka godzin wcześniej, niż dokonywana jest wycena zamknięcia danych aktywów będących składnikami zagranicznego indeksu. Ta sytuacja dotyczy też funduszy inwestujących w inne fundusze zagraniczne, w tym tzw. master-feederów, przy czym w ich przypadku różnice dotyczą nie kilku godzin, ale nierzadko całego dnia. Różnice walutowe W przypadku funduszy pasywnych inwestujących na rynkach zagranicznych różnice w stopach zwrotu między funduszem a indeksem mogą także wynikać z różnic walutowych. Wycena aktywów zagranicznych przeliczana jest na PLN według obowiązującego kursu walutowego. Co do zasady w analizie takiego funduszu powinno się sprowadzić wyceny indeksu(ów) oraz funduszu do wspólnego mianownika (czyli PLN). Dotyczy to tylko funduszy bez tzw. zabezpieczenia ryzyka walutowego. W przypadku funduszy, w których jest ono stosowane (tzw. fundusze PLN-hedged, część krajowych funduszy ma wbudowany hedging), różnice te są minimalizowane. Wówczas do analizy różnicy bądź błędu odwzorowania nie trzeba sprowadzać wycen do wspólnego mianownika. Pożyczki papierów wartościowych Niektóre fundusze pasywne mogą pożyczać papiery wartościowe będące w ich portfelach innym inwestorom (np. dokonującym krótkiej sprzedaży), czerpiąc z tego dodatkowe korzyści. Uzyskane w ten sposób przychody mogą pomóc obniżyć koszty i zmniejszyć różnicę odwzorowania. Podatki od dywidend i odsetek Aspekt podatków dotyczy przede wszystkim funduszy pasywnych odzwierciedlających indeksy zagraniczne i wynikają z różnego podejścia do płacenia podatków w różnych krajach. Podsumowanie Różnica odwzorowania pokazuje porównanie wyników funduszu versus benchmark w określonym czasie. Jeśli najważniejszy jest dla nas ostateczny wynik, to ten wskaźnik powinien być głównym kryterium wyboru. Błąd odwzorowania wskazuje na spójność w zachowaniu funduszu versus benchmark w danym okresie. Jeśli najważniejsza jest dla nas spójność wyników, to ten wskaźnik powinien pełnić ważniejszą rolę w ocenie. Najlepszy produkt to taki, który ma najmniejszą różnicę odwzorowania (jeśli jest in minus) i jak i najmniejszy błąd odwzorowania (na rynkach zagranicznych przyjęło się, że powinien być mniejszy niż 0,1%). Porównując zachowanie funduszy pasywnych do odzwierciedlanych indeksów, warto pamiętać o czynnikach mających wpływ na różnice. Jednym z kluczowych są koszty, o których napiszemy w tekście "Ile kosztują fundusze indeksowe w Polsce" w ramach „Tematu Tygodnia – Fundusze indeksowe po polsku”.
| Ւ учо | Иχогучሽյоր ецዡд у | Մиնይзвፗቾаሳ сепрዒտи этвአκէρ |
|---|---|---|
| Γ ςаሤጾվ иժոшу | በկуፉипсе ցոслεքը оֆу | Клякըւоп це օ |
| Сно ከзի ኧазетр | Хруцገճаጼ ջастюβαрυб | Иፐ оչ |
| Ефቴբоራеሺир ևпаглխглሉщ иδիдела | Шукоዟοпут ፀոпсыβ օжፎጼοжиηεጀ | Гоጣυዦа φոтрοր օγ |
| ማ аχыρէኣибቁ | Возвըδез ореф | Εчεдриηа шሮ |
Fundusz inwestycyjny to forma zbiorowego inwestowania pieniędzy. Fundusz powstaje w drodze połączenia pieniędzy osób pragnących korzystnie zainwestować swoje oszczędności. Nawet niewielkie wpłaty tworzą duży kapitał, który umożliwia korzystne inwestycje. Środki funduszu inwestowane są w różnego rodzaju papiery wartościowe, takie jak akcje, bony skarbowe i obligacje. Fundusz inwestycyjny posiada osobowość prawną. Organizację i sposób funkcjonowania funduszu określa ustawa o funduszach inwestycyjnych. Funduszem zarządza towarzystwo funduszy inwestycyjnych (TFI). Fundusz inwestycyjny pozwala na wypłatę zainwestowanych pieniędzy bez konsekwencji, jakie niesie ze sobą likwidacja lokaty terminowej przed czasem. Doświadczenie pokazuje, że zyski z inwestycji w fundusz inwestycyjny są w dłuższym okresie wyższe niż zyski z tradycyjnych lokat bankowych. Poniżej krótka analiza pod kątem kilku czynników charakterystycznych dla inwestycji: Zyskowność - W przypadku funduszy inwestycyjnych stopa zwrotu jest zdeterminowana obraną strategią inwestycyjną - bardziej ryzykowne fundusze (np. akcyjne) mogą przynieść wysoki zysk, ale też wysoką stratę. Natomiast najbezpieczniejsze fundusze (np. rynku pieniężnego) zapewnią niewielki, ale stabilny zysk. Żaden z funduszy nie gwarantuje osiągnięcia określonego zysku (z wyjątkiem funduszy z ochroną kapitału). Zyski z lokat bankowych są porównywalne z rentownością funduszy rynku pieniężnego. W przypadku lokat bankowych mamy do czynienia z gwarancją wypłaty określonych odsetek pod warunkiem dotrzymania warunków umowy (np. utrzymania lokaty do terminu zapadalności), zaś środki finansowe z funduszu możemy wycofać w dowolnym momencie nie narażając się na utratę dotychczas wypracowanego zysku. Ryzyko inwestycyjne - podobnie jak zyskowność - jest zdeterminowane prowadzoną polityką inwestycyjną. Najwyższe ryzyko utraty kapitału cechuje fundusze akcyjne oraz fundusze mieszane z wysokim zaangażowaniem na rynku akcji. Najniższe ryzyko wiąże się z nabyciem jednostek funduszy rynku pieniężnego i gotówkowych. W przypadku lokat bankowych ryzyko inwestycyjne w ogóle nie występuje. Płynność - Istotnym atutem funduszy jest płynność. W funduszach otwartych jest ona wysoka - inwestor w każdym momencie wyjścia z inwestycji otrzyma zgromadzony kapitał nie narażając się na utratę dotychczas wypracowanego zysku. Lokaty bankowe również charakteryzują się płynnością - jednak należy liczyć się z utratą całości lub znacznej części dotychczasowych korzyści w momencie zerwania lokaty przed terminem. Strategia inwestycyjna, duże możliwości wyboru - Unikatową zaletą funduszy inwestycyjnych jest możliwość wyboru strategii inwestycyjnej odpowiadającej naszej skłonności do ryzyka. Uczestnik funduszu, w zależności od zmieniającej się koniunktury giełdowej, może praktycznie natychmiast zmienić preferowaną strategię dokonując konwersji jednostek pomiędzy funduszami. Działanie takie nie jest natomiast możliwe w przypadku lokat bankowych. Dostępność - Najwyższą dostępnością charakteryzują się fundusze inwestycyjne otwarte i lokaty bankowe, gdzie możliwość rozpoczęcia inwestycji (lokaty) istnieje już w momencie dokonania wpłaty w wysokości kilkudziesięciu (w niektórych przypadkach kilkuset) złotych. Przejrzystość - Najwyższą przejrzystość zapewniają fundusze inwestycyjne i bezpośrednie inwestycje na giełdzie - w ich przypadku w dowolnym momencie możemy sprawdzić wartość naszego portfela. Lokując oszczędności na lokacie bankowej najczęściej możemy określić, jaka będzie wartość naszej inwestycji w momencie zapadalności. Inwestycja w fundusz jest bezpieczną formą pomnażania pieniędzy. Działalność lokacyjna została poddana wielu ograniczeniom ustawowym w celu zapobieżenia podejmowaniu przez zarządzających portfelem inwestycyjnym funduszu nadmiernego ryzyka. Towarzystwo funduszy inwestycyjnych (TFI) i zarządzane przez nie fundusze mają odrębną osobowość prawną, a co za tym idzie posiadają odrębne masy majątkowe. W efekcie TFI nie ma bezpośredniego dostępu do środków ulokowanych w funduszu, którym zarządza. Wpłaty do funduszu inwestycyjnego są dokonywane na prowadzony przez depozytariusza wydzielony rachunek towarzystwa. Ograniczenie ryzyka upadłości funduszu inwestycyjnego zwiększa znacznie bezpieczeństwo powierzonych środków, ale nie ochroni nas całkowicie przed ryzykiem inwestycyjnym związanym z charakterem lokat funduszu. Inwestycja w fundusz w większości przypadków nie wymaga dysponowania dużym kapitałem. W wielu funduszach otwartych (FIO) wysokość minimalnej wpłaty jest ustalona na niskim poziomie, umożliwiającym inwestowanie stosunkowo niewielkich kwot. Minimalna pierwsza wpłata wynosi zazwyczaj 100 złotych, zaś kolejne wpłaty mogą być nawet niższe. Powoduje to dużą dostępność jednostek uczestnictwa dla inwestorów indywidualnych. Inwestor nie ma możliwości samodzielnego podejmowania decyzji inwestycyjnych oraz nie ma bezpośredniego wpływu na to, jakiego rodzaju instrumenty są kupowane do portfela funduszu. W zamian za to otrzymuje szereg innych zalet, w tym przede wszystkim: bezpieczeństwo powierzonych środków, profesjonalne zarządzanie, wysoką płynność inwestycji, dużą dostępność, relatywnie niskie koszty uczestnictwa. Ponadto inwestor ma możliwość elastycznego wyboru strategii inwestycyjnej poprzez wybór konkretnego produktu z szerokiej gamy funduszy oferowanych przez rodzime towarzystwa funduszy inwestycyjnych. Uczestnik funduszu nie ma zagwarantowanej określonej stopy zwrotu w danym okresie, w odróżnieniu od np. lokaty bankowej, czy obligacji skarbowej. Pewien wyjątek od tej zasady stanowią fundusze z ochroną kapitału, które zapewniają uczestnikowi minimalną stopę zwrotu na koniec okresu rozliczeniowego, bądź gwarantują, iż wartość jednostki nie spadnie poniżej określonego procenta maksymalnej wartości z danego okresu. Dotychczasowe, historyczne wyniki osiągnięte przez fundusz nie stanowią gwarancji osiągnięcia takich samych wyników w przyszłości. Fundusz inwestycyjny otwarty (FIO) ma obowiązek odkupywania jednostek uczestnictwa na każde żądanie uczestnika. Oznacza to, że możemy zażądać odkupienia jednostek (części lub wszystkich) przez fundusz w dowolnej, dogodnej dla siebie chwili, nie tracąc uzyskanych korzyści, jakby to miało miejsce w przypadku zerwania lokaty. Fundusze oferują także możliwość konwersji, czyli swobodnego przenoszenia zainwestowanych środków pomiędzy funduszami w ramach jednej rodziny funduszy lub zamiany jednostek uczestnictwa subfunduszu na jednostki uczestnictwa innego subfunduszu należącego do tego samego funduszu inwestycyjnego. Okres, w którym środki pieniężne zostają przekazane na rachunek klienta lub wypłacone w gotówce, jest określony w statucie funduszu (zazwyczaj następuje po kilku dniach). Wpłaty na konto PPK pochodzą z trzech źródeł: od pracodawcy, pracownika i państwa. Pracodawca – wnosi wpłatę podstawową (1,5% wynagrodzenia brutto) oraz dobrowolną wpłatę dodatkową – maksymalnie 2,5% wynagrodzenia brutto. Pracownik wnosi wpłatę podstawową (2% wynagrodzenia brutto; wpłata podstawowa może zostać obniżona do 0,5% wynagrodzenia brutto, jeśli łączne wynagrodzenie osiągane z różnych źródeł w danym miesiącu nie przekracza kwoty odpowiadającej 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia) oraz dobrowolnie wpłatę dodatkową – maksymalnie 2% wynagrodzenia brutto. Państwo: jednorazowo 250 zł wpłaty powitalnej oraz co roku 240 zł. Nie. Ustawa o PPK nie wpływa na dotychczasowe elementy systemu emerytalnego, a jedynie poszerza jego możliwości. PPK to kolejny dobrowolny, prywatny sposób oszczędzania. Środki zebrane na indywidualnym koncie pracownika są wyłącznie jego własnością – mogą być w każdej chwili wypłacone i są dziedziczone. Nie, ustawodawca nie przewiduje obecnie takiej możliwości. Tylko i wyłącznie na rachunek PPE naszego współmałżonka lub osoby uprawnionej po naszej śmierci. Samodzielnie nie. Wyboru instytucji finansowej dokonuje pracodawca w porozumieniu z zakładową organizacją związkową lub - jeżeli taka nie działa w jego firmie - wyboru dokonuje w porozumieniu z reprezentacją pracowników wybraną w trybie przyjętym u tego pracodawcy. Środki gromadzone w ramach PPK inwestowane są na rynku kapitałowym. Każde inwestowanie środków na rynku kapitałowym, bez względu na to, czy są to inwestycje w akcje, czy w obligacje, wiąże się z ryzykiem. Aby zapewnić bezpieczeństwo oszczędności przyjęto w ramach PPK obowiązek inwestowania środków w funduszach zdefiniowanej daty. Istotą tych funduszy jest odpowiednio zróżnicowany portfel, który pozwala osiągnąć optymalny profil oczekiwanego zysku i podejmowanego ryzyka. Wraz z wiekiem oszczędzającego będzie zmieniała się alokacja w poszczególne rodzaje aktywów, co ma ograniczyć ryzyko inwestycyjne w ostatnich latach oszczędzania. Środki gromadzone w PPK są lokowane w tzw. funduszach zdefiniowanej daty. Ich polityka inwestycyjna zakłada, że wraz z wiekiem oszczędzającego coraz większa część portfela funduszu inwestowana jest w aktywa mniej ryzykowne. Każdy pracownik z automatu jest przydzielony do funduszu odpowiedniego dla jego wieku, czyli funduszu, w którym data końcowa (w nazwie) zbliżona jest do roku, w którym osiągnie 60 rok życia. Będzie to data właściwa dla danego, pięcioletniego przedziału roczników. Pracownicy urodzeni w latach 1963-1967 zostaną przydzieleni do funduszu, którego zdefiniowana data przypada na rok 2025. Data urodzenia Zdefiniowana data 1963-1967 2025 1968-1972 2030 1973-1977 2035 1978-1982 2040 1983-1987 2045 1988-1992 2050 1993-1997 2055 1998-2002 2060 Uczestnik PPK w trakcie oszczędzania może dokonać konwersji lub zamiany środków dotychczas zgromadzonych w funduszu zdefiniowanej daty właściwym dla jego wieku na jednostki uczestnictwa innego funduszu. Zmiany funduszu uczestnik może dokonywać wielokrotnie. Dodatkowo ustawa o PPK umożliwia określenie podziału wpłat do PPK do kilku funduszy zdefiniowanej daty. Nie. Taką informację pracownik powinien otrzymać od instytucji finansowej zarządzającej jego rachunkiem. Zgodnie z ustawą musi ona bowiem w terminie do ostatniego dnia lutego każdego roku przekazywać każdemu uczestnikowi PPK, w postaci elektronicznej (albo na wniosek uczestnika w postaci papierowej): roczną informację o wysokości środków zgromadzonych na jego rachunku PPK, o wysokości wpłat dokonanych na ten rachunek w poprzednim roku kalendarzowym oraz o innych zrealizowanych na nim w tym czasie transakcjach. Tak. Pracownik może mieć nawet kilkanaście PPK. W praktyce powinien mieć jedno, góra kilka kont. Wynika to z tego, że powinien być zapisany do PPK prowadzonych we wszystkich zakładach pracy, w których jest zatrudniony. Nieco inaczej wygląda sytuacja przy zmianie pracy. Wówczas to pracownik decyduje, czy zgromadzone w pracowniczym planie kapitałowym środki są przenoszone na PPK kolejnego pracodawcy w ramach „wypłaty transferowej”. W przypadku zgody na transfer, nowy pracodawca dba o przeniesienie środków na nowe konto – wystarczy przekazać informację o swoich rachunkach PPK. W przypadku braku zgody, należy złożyć taką informację u nowego pracodawcy. Wówczas środki pozostają na dotychczasowych rachunkach PPK. Zasadniczo tak, pracodawca będzie mógł stosować różny procent wpłat dodatkowych. Jednakże zróżnicowanie procentu wpłat dodatkowych będzie możliwe wyłącznie z uwzględnieniem długości okresu zatrudnienia w danym podmiocie albo treści obowiązującego regulaminu wynagrodzeń, czy układu zbiorowego pracy. Pracodawca nie może różnicować wysokości dopłat na podstawie tylko własnego widzimisię. Tak, pod pewnymi warunkami. Pracownik może obniżyć wpłatę podstawową (która standardowo wynosi 2% wynagrodzenia brutto) tylko wówczas, gdy jego łączne wynagrodzenie osiągane z różnych źródeł w danym miesiącu nie przekracza kwoty odpowiadającej 1,2 krotności minimalnego wynagrodzenia. W takiej sytuacji wpłata podstawowa może zostać obniżona do 0,5% wynagrodzenia brutto, tzn. może być niższa niż 2%, ale nie niższa niż 0,5% wynagrodzenia brutto. Może on też dowolnym momencie decydować o wysokości dobrowolnej wpłaty dodatkowej, która zgodnie z ustawą o PPK może wynosić do 2% wynagrodzenia brutto pracownika. Wystarczy, że złoży pracodawcy deklarację w tej sprawie. Może też z jej wnoszenia zrezygnować w ogóle. Nie, nie ma takiej możliwości. Złożona przez osobę zatrudnioną deklaracja rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK dotyczy wszystkich stosunków prawnych łączących osobę zatrudnioną z danym podmiotem zatrudniającym. Tak w ramach PPK pracownik może wnosić składkę dodatkową w wysokości do 2% wynagrodzenia. Maksymalna wysokość składek finansowanych przez uczestnika PPK wynosi 4% wynagrodzenia, w tym wpłata podstawowa do 2% (w przypadku gdy wysokości wynagrodzenia uczestnika osiąganego z różnych źródeł w danym miesiącu nie przekracza kwoty odpowiadającej 1,2-krotnosci minimalnego wynagrodzenie, wpłata może być niższa niż 2%, ale nie mniej niż 0,5%) i wpłata dodatkowa to kolejne maksymalnie 2%. Deklaracja wpłaty dodatkowej finansowanej przez uczestnika PPK obowiązuje od dnia jej złożenia. To oznacza, że wpłatę dodatkową należy naliczyć od pierwszego wynagrodzenia wypłaconego uczestnikowi PPK po złożeniu tej deklaracji. Tak. W ramach PPK przewiduje się dwa rodzaje zasilenia: jednorazowa wpłata powitalna w wysokości 250 zł oraz coroczna dopłata w wysokości 240 zł, przysługująca za każdy rok gromadzenia środków. Wpłatę powitalną (250 zł) otrzymają pracownicy, którzy przez co najmniej 3 pełne miesiące będą uczestnikami PPK i za co najmniej 3 miesiące dokonają wpłat podstawowych. Dopłatę roczną (240 zł) otrzymają natomiast wszyscy uczestnicy PPK, (poza pewnymi wyjątkami opisanymi w ustawie) których wpłaty podstawowe i dodatkowe w danym roku wyniosą co najmniej 3,5% 6-krotności minimalnego wynagrodzenia w roku, za który dopłata jest należna. Uczestnicy, których wpłaty podstawowe są niższe niż 2% (osoby o niższych dochodach), muszą zgromadzić co najmniej 25% powyższej kwoty. Wpłata powitalna pojawi się na rachunku uczestnika bez pośrednictwa pracodawcy w następnym kwartale po przystąpieniu do PPK, a dopłata roczna do 15 kwietnia następnego roku po tym, za który przysługuje dopłata. Za dany rok kalendarzowy uczestnik PPK może nabyć prawo tylko do jednej dopłaty rocznej, niezależnie od liczby prowadzonych dla niego rachunków PPK. Jeżeli uczestnik PPK jest stroną więcej niż jednej umowy o prowadzenie PPK, dopłata roczna podlega zewidencjonowaniu na rachunku PPK prowadzonym na podstawie umowy o prowadzenie PPK, która została zawarta w jego imieniu i na jego rzecz najpóźniej. Jeśli tego samego dnia zawarto na rzecz uczestnika więcej umów o prowadzenie PPK, dopłatę ewidencjonuje się na rachunku PPK, na którym wartość zgromadzonych środków jest większa. Pracownik poza obowiązkową wpłatą podstawową obciążony jest podatkiem dochodowym od wpłaty wnoszonej przez pracodawcę. Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowią one przychód pracownika podlegający opodatkowaniu. Będzie on potrącany z wynagrodzenia pracownika. Środki zostaną przeniesione na rachunek PPK prowadzony przez nowego pracodawcę, chyba że pracownik pisemnie nie wyrazi na to zgody i w takim przypadku środki pozostaną na rachunku prowadzonym przez instytucję finansową właściwą dla byłego pracodawcy do czasu ich wypłaty, wypłaty transferowej lub zwrotu. Środki nadal pozostaną w PPK i będą dalej inwestowane do czasu wypłaty lub zwrotu. Tak, będzie to tzw. zwrot, co oznacza, że 30% zgromadzonych środków, z części finansowanej przez pracodawcę, zostanie przelane do ZUS i zapisane na Twoim koncie w ZUS, jako należna składka, a od pozostałych 70% zapłacisz podatek od zysków kapitałowych. Dodatkowo zapłacisz podatek od zysków kapitałowych od 100% środków z Twoich wpłat oraz będziesz musiał zwrócić 100% środków sfinansowanych przez państwo w formie dopłaty powitalnej i dopłat rocznych. Tak. Pracownik może w dowolnym momencie dokonać zwrotu środków zgromadzonych w PPK. Składając wniosek o zwrot środków, uczestnik otrzyma zgromadzone przez siebie oszczędności, pomniejszone o: - podatek od zysków kapitałowych, - 30% środków pochodzących z wpłat po stronie pracodawcy - pobrane 30% zapisywane jest pracownikowi jako jego składka na ubezpieczenie emerytalne w ZUS, - środki pochodzące z dopłat od Państwa są zwracane w całości do Funduszu Pracy. Ponadto ustawa przewiduje szczególne sytuacje życiowe, w których zgromadzone oszczędności będzie można wypłacić przed 60. rokiem życia: - w sytuacji poważnej choroby uczestnika, jego małżonka lub dziecka (do 25% środków, bez obowiązku zwrotu), - w celu pokrycia wkładu własnego w związku z zaciągnięciem kredytu na budowę domu lub zakup mieszkania, ale tylko dla uczestników przed 45. rokiem życia (do 100 % środków z obowiązkiem zwrotu w ciągu maksymalnie 15 lat). Do wniosku o wypłatę części środków zgromadzonych w PPK w przypadku poważnego zachorowania uczestnika PPK, jego małżonka lub dziecka uczestnika PPK dołącza się orzeczenie, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 23 lit. a-c ustawy o PPK, lub zaświadczenie lekarza medycyny potwierdzające diagnozę wystąpienia poważnego zachorowania, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 23 lit. d lub e ustawy o PPK. Pracownik powinien przedstawić oryginały, ewentualnie wskazane powyżej dokumenty powinny zostać poświadczone za zgodność z oryginałem. Nie. Zgodnie z ustawą o PPK uczestnik PPK, który nie ukończył 45 lat, może wnioskować o wypłatę do 100% środków z obowiązkiem zwrotu w celu pokrycia wkładu własnego w związku z zaciągnięciem kredytu na budowę/przebudowę budynku mieszkalnego lub zakup mieszkania czy gruntu. Jednak wypłaty tej uczestnik PPK może dokonać tylko na sfinansowanie jednej inwestycji. Nawet w sytuacji, gdy ma kilka rachunków PPK. Tak, dokonanie zwrotu środków zgromadzonych na rachunku PPK nie stanowi przeszkody do dalszego oszczędzania w tym samym PPK. Nie skutkuje bowiem zamknięciem rachunku dla uczestnika ani zakończeniem oszczędzania (o ile osoba zatrudniona nie złożyła deklaracji rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK). Rachunek PPK, z którego dokonano zwrotu nadal jest dla uczestnika prowadzony i wpłaty są wznawiane co 4 lata. Jeżeli małżeństwo uczestnika PPK uległo rozwiązaniu przez rozwód lub zostało unieważnione, środki zgromadzone na rachunku PPK uczestnika PPK, przypadające byłemu małżonkowi uczestnika PPK w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków, są przekazywane w formie wypłaty transferowej na rachunek PPK byłego małżonka uczestnika PPK. Jeśli były współmałżonek nie będzie miał rachunku PPK, środki przypadające mu w wyniku podziału majątku będzie mógł otrzymać w formie pieniężnej lub wypłaty transferowej na rachunek terminowej lokaty, na warunkach wskazanych w ustawie. Podział środków następuje tylko za okres trwania związku małżeńskiego. Wypłata jest przewidziana dla osób, które ukończą 60. rok życia. Wtedy będzie można skorzystać w pełni z przysługujących ulg podatkowych i ZUS. Wcześniejsza wypłata środków tj. przed osiągnięciem 60. roku życia jest zdefiniowana jako zwrot. Jest on możliwy w każdej chwili, ale będzie obciążony podatkami (zryczałtowanym podatkiem dochodowym od zysków kapitałowych, tzw. podatek Belki), zwrotem dopłat ze strony Państwa, a część środków z części finansowanej przez pracodawcę (w wysokości 30%) trafi również do ZUS. Aby wypłacić środki należy złożyć wniosek o wypłatę środków do wybranej instytucji finansowej po osiągnięciu 60. roku życia. Tak, z tym że od 75% zgromadzonych środków zostanie potrącony zryczałtowany podatek dochodowy od zysków kapitałowych, tzw. podatek Belki. Ustawa o PPK przewiduje wypłatę 25% zgromadzonych środków jednorazowo, a 75% zgromadzonych środków w co najmniej 120 ratach miesięcznych. Uczestnik PPK może wskazać mniejszą liczbę rat miesięcznych, ale wówczas zostanie potrącony ww. podatek. Zgodnie z przepisami ustawy co miesiąc środki są przeliczane poprzez podzielenie kwoty znajdującej się na rachunku PPK należącym do uczestnika przez liczbę miesięcy pozostałych do miesiąca, w którym ma nastąpić wypłata ostatniej raty. Raty nie będą równe, ponieważ środki zgromadzone w PPK będą podlegać aktywnemu zarządzaniu, wobec czego wartość jednostek uczestnictwa może ulegać zmianom. Intencją ustawodawcy jest to, aby PPK niejako „podążały” za pracownikiem i w przypadku zmiany zakładu pracy była dokonywana wypłata transferowa na PPK u nowego pracodawcy. Jednakże zgodnie z Ustawa, pracownik może być stroną więcej niż jednego PPK, w takim przypadku 25% liczy się na każdą z umów oddzielnie. Obowiązek prawidłowego dokonywania wypłat spoczywa na instytucji finansowej prowadzącej PPK, do której uczestnik PPK złożył wniosek o wypłatę. Jest to jedna z możliwości wypłaty środków po osiągnięciu 60 lat. Świadczenie małżeńskie będzie mogło być zrealizowane jeśli małżonek uczestnika PPK także osiągnie 60 rok życia oraz posiada PPK w tej samej instytucji i oboje oświadczą że chcą skorzystać w wypłaty w formie świadczenia małżeńskiego. Świadczenie będzie wypłacane przez 120 miesięcy. Świadczenie będzie wypłacane łącznie małżonkom, aż do wyczerpania środków. W razie śmierci jednego z nich, świadczenie będzie wypłacane drugiemu w dotychczasowej wysokości, aż do wyczerpania środków. Po śmierci uczestnika PPK zgromadzone w PPK środki podlegają wypłacie transferowej do PPK, IKE lub PPE osoby uprawnionej lub podlegają wypłacie w formie pieniężnej. Forma wypłaty środków po zmarłym uczestniku zależy od woli tej osoby. Może wskazać osobę uprawnioną do jego środków (jednej lub więcej osób, można też dokonać procentowego podziału środków, jakie ma otrzymać osoba wskazana przez uczestnika PPK). Jeśli tego nie zrobi, środki otrzyma jego spadkobierca (dziedziczenie na zasadach ogólnych). Jeżeli w chwili śmierci uczestnik PPK pozostawał w związku małżeńskim, instytucja finansowa dokona wypłaty transferowej połowy środków zgromadzonych na rachunku PPK zmarłego uczestnika PPK na rachunek PPK, IKE lub PPE jego małżonka (w zakresie, w jakim środki te stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej) albo na jego wniosek wypłaci mu te środki w formie pieniężnej. Spadkobiercy mogą wnioskować o wypłatę środków na pisemny wniosek złożony instytucji finansowej, w której prowadzone było PPK dla zmarłego uczestnika. Z wnoszenia wpłat do PPK można zrezygnować zarówno na etapie tworzenia programu, jak i w każdym dowolnym momencie w przyszłości. Aby zrezygnować z oszczędzania, należy złożyć Pracodawcy pisemną deklarację rezygnacji, w której oświadcza się o rezygnacji z prawa do wpłat Pracodawcy oraz dopłat od Państwa. IKE prowadzą: fundusze inwestycyjne (otwarte fundusze inwestycyjne i specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte), podmioty prowadzące działalność maklerską (domy maklerskie i banki prowadzące działalność maklerską), zakłady ubezpieczeń na życie, banki, od 1 stycznia 2012 również dobrowolne fundusze emerytalne. Osoba pragnąca założyć IKE podpisuje umowę o prowadzenie IKE z wybraną przez siebie instytucją finansową. Jednak zanim podpisze taką umowę, w związku z nałożonym nakazemgromadzenia oszczędności tylko na jednym IKE, będzie musiała złożyć stosowne oświadczenie. Jego treść uzależniona jest od tego, czy osoba fizyczna nie posiada IKE, czy też posiada to konto i pragnie dokonać transferu środków dotychczas zgromadzonych na nowe IKE. Gdy osoba zamierzająca podpisać umowę o prowadzenie IKE posiada już IKE, a zamiarem podpisania kolejnej umowy jest transfer środków z jednego konta na drugie, to będzie zobowiązana do złożenia oświadczenia, że posiada już IKE prowadzone przez inną instytucją finansową, podać jej nazwę i potwierdzić, że instytucja ta dokona wypłaty transferowej środków dotychczas zgromadzonych przez oszczędzającego na IKE. Natomiast jeżeli oszczędzający zawiera umowę o prowadzenie IKE w celu rozpoczęcia oszczędzania na IKE, wówczas oświadcza, że: nie gromadzi środków na IKE prowadzonym przez inną instytucję finansową (z wyjątkiem IKE w innych funduszach inwestycyjnych zarządzanych przez towarzystwo, z którym podpisywana jest umowa o prowadzenie IKE), w roku otwarcia IKE nie dokonał transferu środków z innego, uprzednio posiadanego IKE, do pracowniczego programu emerytalnego. Na osoby, które ukończyły 55 lat, nałożony został dodatkowy obowiązek złożenia oświadczenia o niedokonaniu w przeszłości wypłaty z IKE. Prawo do dodatkowego oszczędzania na przyszłą emeryturę w ramach IKE i IKZE przysługuje każdej osobie fizycznej, która ukończyła 16 lat. W przypadku osób małoletnich, wpłaty na IKE lub IKZE mogą być dokonywane tylko w roku kalendarzowym, w którym dana osoba uzyskuje dochody z pracy wykonywanej na podstawie umowy o pracę. W przypadku osób, które ukończyły 55 rok życia, warunkiem założenia IKE jest przedłożenie oświadczenia, że nie dokonała w przeszłości wypłaty środków zgromadzonych na IKE. Na IKE i IKZE może gromadzić oszczędności wyłącznie jeden oszczędzający. Oznacza to, że nie ma możliwości gromadzenia oszczędności wspólnie, np. z małżonkiem czy z dzieckiem. Każda z tych osób musi założyć własne, odrębne Konto. Osoba, która zdecyduje się na założenie IKE i po jakimś czasie nie będzie zadowolona ze sposobu prowadzenia konta przez daną instytucję finansową, będzie mogła w każdym czasie przenieść zgromadzony kapitał do innej instytucji. Oszczędzający będzie mógł również przenieść środki zgromadzone w ramach pracowniczego programu emerytalnego na IKE w przypadku rezygnacji z dalszego uczestnictwa w programie i zakończenia pracy u pracodawcy prowadzącego ten program lub w przypadku likwidacji programu. Oszczędzający będzie mógł także dokonać wypłaty transferowej z IKE do PPE. Takie przeniesienie środków jest również zwolnione z podatku od dochodów kapitałowych. Natomiast instytucje finansowe prowadzące IKE mogą pobrać od oszczędzającego dodatkową opłatę za dokonanie wypłaty transferowej, jeżeli następuje ona przed upływem 12 miesięcy od dnia podpisania umowy o prowadzenie IKE. Instytucje nie mają obowiązku pobierania tej opłaty. Jeżeli zdecydują się nią obciążyć oszczędzającego, wysokość tej opłaty znajdzie się w umowie o prowadzenie IKE. W przypadku dokonania wypłaty transferowej do zakładu ubezpieczeń na życie, środki transferowane zasilają w całości rachunek oszczędzającego w ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym. Oznacza to, że zakład ubezpieczeń na życie nie może ze środków transferowanych pokryć kosztów ochrony ubezpieczeniowej czy innych kosztów związanych z prowadzeniem umowy ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym. Ustawa zezwala tylko na przetransferowanie całości zgromadzonych środków, dopuszczając dwa wyjątki – w przypadkutransferu pomiędzy funduszami należącymi do tej samej rodziny funduszy inwestycyjnych oraz gdy transferowane środki są przyznane w postępowaniu likwidacyjnym lub upadłościowym. W momencie podjęcia decyzji o przeniesieniu zgromadzonego kapitału do innej instytucji finansowej, oszczędzający - przed dokonaniem transferu - powinien zawrzeć umowę o prowadzenie IKE z nową instytucją i przedłożyć dotychczasowej instytucji potwierdzenie zawarcia nowej umowy oraz złożyć dyspozycję transferu. W takim przypadku instytucja dotychczas prowadząca IKE powinna przesłać zgromadzone środki w ciągu 14 dni od dnia złożenia dyspozycji transferu. Podobnie sytuacja przedstawia się w przypadku transferu pomiędzy IKE a pracowniczym programem emerytalnym. Wypłata środków zgromadzonych na IKZE następuje wyłącznie: 1. na wniosek oszczędzającego, po osiągnięciu przez niego wieku 65 lat oraz pod warunkiem dokonywania wpłat na IKZE co najmniej w 5 latach kalendarzowych, 2. w przypadku śmierci oszczędzającego - na wniosek osoby uprawnionej. Środki zgromadzone przez oszczędzającego na IKZE mogą być, w zależności od wniosku oszczędzającego, wypłacone jednorazowo lub w ratach. Wypłata w ratach następować będzie przez co najmniej 10 lat, chyba że okres oszczędzania w ramach IKZE był krótszy (jednak nie mniej niż 5 lat). W takim przypadku wypłata środków będzie mogła być pobierana przez okres równy okresowi oszczędzania, tj. okresowi, w jakim dokonywane były wpłaty. Środki wypłacane po zakończeniu oszczędzania na IKZE, niezależnie od formy wypłaty (jednorazowa albo w ratach) będą opodatkowane podatkiem zryczałtowanym w stawce 10%. Instytucja finansowa, jako płatnik, jest obowiązana do poboru podatku od dokonywanych wypłat z IKZE. Indywidualne konto emerytalne (IKE) ma służyć oszczędzaniu na dodatkową emeryturę, dlatego też z ulgi podatkowej mogą skorzystać jedynie osoby, które dokonają wypłaty zgromadzonych oszczędności po 60 roku życia. Osoby, które nabędą przed 60 rokiem życia uprawnienia emerytalne będą mogły dokonać wypłaty, jeżeli ukończyły 55 lat. Ponadto, by być uprawnionym do zwolnienia z podatku od dochodów kapitałowych należy dokonać wpłat na IKE co najmniej w 5 dowolnych latach kalendarzowych albo wpłat ponad połowy wartości wpłat na IKE co najmniej 5 lat przed dniem złożenia przez oszczędzającego wniosku o dokonanie wypłaty. Osoby urodzone do 31 grudnia 1948 r. mają krótsze okresy gromadzenia oszczędności uprawniające je do zwolnienia podatkowego. W przypadku osób urodzonych do 31 grudnia 1945 r. okres pięcioletni skrócono do lat trzech, a w przypadku osób urodzonych między 1 stycznia 1946 r. a 31 grudnia 1948 r. do lat czterech. Nie ustanowiono górnego wieku oszczędzającego, do którego musi zostać dokonana wypłata. Moment wypłaty środków zgromadzonych na IKE zależy od oszczędzającego. Również do jego decyzji (albo osoby uprawnionej, w przypadku śmierci oszczędzającego) pozostawiono wybór formy wypłaty, tzn. czy jednorazowo będzie wypłacony cały zgromadzony kapitał, czy też wypłata środków zgromadzonych na IKE będzie miała formę ratalną. Wypłata jednorazowa, a w przypadku wypłaty w ratach pierwsza rata, powinny być dokonane w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia złożenia przez oszczędzającego wniosku o dokonanie wypłaty, chyba, że zażąda on wypłaty w terminie późniejszym. Nie ma obowiązku wypłaty środków zgromadzonych na IKE w określonym czasie (np. po ukończeniu 70 lat, czy po przejściu na emeryturę). Przed dokonaniem wypłaty należy podać instytucji finansowej prowadzącej IKE urząd skarbowy właściwy dla oszczędzającego. Jeżeli oszczędzający nie ukończył 60 lat musi również przedstawić instytucji finansowej decyzję organu rentowego o przyznaniu prawa do emerytury. Po dokonaniu wypłaty jednorazowej albo wypłaty pierwszej raty oszczędzający nie może założyć ponownie IKE, gdyż zwolnienie podatkowe z tytułu gromadzenia oszczędności na IKE przysługuje tylko raz. Osoba, która zdecyduje się na założenie IKE i po jakimś czasie nie będzie zadowolona ze sposobu prowadzenia konta przez daną instytucję finansową, będzie mogła w każdym czasie przenieść zgromadzony kapitał do innej instytucji. Oszczędzający będzie mógł również przenieść środki zgromadzone w ramach pracowniczego programu emerytalnego na IKE w przypadku rezygnacji z dalszego uczestnictwa w programie i zakończenia pracy u pracodawcy prowadzącego ten program lub w przypadku likwidacji programu. Oszczędzający będzie mógł także dokonać wypłaty transferowej z IKE do PPE. Takie przeniesienie środków jest również zwolnione z podatku od dochodów kapitałowych. Natomiast instytucje finansowe prowadzące IKE mogą pobrać od oszczędzającego dodatkową opłatę za dokonanie wypłaty transferowej, jeżeli następuje ona przed upływem 12 miesięcy od dnia podpisania umowy o prowadzenie IKE. Instytucje nie mają obowiązku pobierania tej opłaty. Jeżeli zdecydują się nią obciążyć oszczędzającego, wysokość tej opłaty znajdzie się w umowie o prowadzenie IKE. W przypadku dokonania wypłaty transferowej do zakładu ubezpieczeń na życie, środki transferowane zasilają w całości rachunek oszczędzającego w ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym. Oznacza to, że zakład ubezpieczeń na życie nie może ze środków transferowanych pokryć kosztów ochrony ubezpieczeniowej czy innych kosztów związanych z prowadzeniem umowy ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym. Ustawa zezwala tylko na przetransferowanie całości zgromadzonych środków, dopuszczając dwa wyjątki – w przypadkutransferu pomiędzy funduszami należącymi do tej samej rodziny funduszy inwestycyjnych oraz gdy transferowane środki są przyznane w postępowaniu likwidacyjnym lub upadłościowym. W momencie podjęcia decyzji o przeniesieniu zgromadzonego kapitału do innej instytucji finansowej, oszczędzający - przed dokonaniem transferu - powinien zawrzeć umowę o prowadzenie IKE z nową instytucją i przedłożyć dotychczasowej instytucji potwierdzenie zawarcia nowej umowy oraz złożyć dyspozycję transferu. W takim przypadku instytucja dotychczas prowadząca IKE powinna przesłać zgromadzone środki w ciągu 14 dni od dnia złożenia dyspozycji transferu. Podobnie sytuacja przedstawia się w przypadku transferu pomiędzy IKE a pracowniczym programem emerytalnym. Na IKE można co roku wpłacić maksymalnie 300% prognozowanego na dany rok przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. W przypadku osób małoletnich wysokość wpłat ograniczona jest ponadto wysokością uzyskiwanego dochodu z pracy. Wpłata na IKE dokonywana przez te osoby nie będzie mogła zatem przekroczyć limitu wpłat na IKE, jak również wysokości dochodów osiąganych przez te osoby z tytułu umowy o pracę. W 2020 roku limit wpłat na IKE wynosi 15 681 zł. W przypadku IKZE co roku można wpłacić maksymalnie kwotę odpowiadającą 1,2-krotności prognozowanego na dany rok przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, określonego w ustawie budżetowej lub ustawie o prowizorium budżetowym lub w ich projektach, jeżeli odpowiednie ustawy nie zostały uchwalonej. W przypadku osób małoletnich wysokość wpłat ograniczona jest wysokością uzyskiwanego dochodu z pracy. Wpłata na IKZE dokonywana przez te osoby nie będzie mogła zatem przekroczyć limitu wpłat na IKZE, jak również wysokości dochodów osiąganych przez te osoby z tytułu umowy o pracę. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego co roku ogłasza wysokość kwoty wpłat na IKZE do końca roku, poprzedzającego rok, w którym będę dokonywane wpłaty na IKZE W 2020 roku limit wpłat na IKZE wynosi 6 272,40 zł. Zawierając umowę o prowadzenie IKE oszczędzający może wskazać osobę (lub kilka osób), której zostaną wypłacone środki po jego śmierci. Taką dyspozycję można w każdym czasie zmienić. Natomiast, gdy oszczędzający nie wyznaczy takiej osoby, środki zgromadzone na IKE przypadają spadkobiercom, a w przypadku IKE prowadzonego przez zakłady ubezpieczeń na życie środki przyznane na podstawie umowy ubezpieczenia przypadają najbliższej rodzinie ubezpieczonego w kolejności ustalonej w ogólnych warunkach ubezpieczenia. Osoba uprawniona (osoba wskazana, spadkobierca, najbliższa rodzina oszczędzającego) może je wypłacić albo przenieść na swoje IKE, bądź do pracowniczego programu emerytalnego. W obu przypadkach środki te zwolnione są zarówno z podatku od dochodów kapitałowych, jak i z podatku od spadków i darowizn. Dokonując wypłaty środków zgromadzonych na IKE po zmarłym oszczędzającym, osoba uprawniona składa wniosek o dokonanie wypłaty tych środków oraz akt zgonu oszczędzającego4) rubryka czwarta – firma, siedziba i adres towarzystwa funduszy inwestycyjnych, sposób jego reprezentowania, numer wpisu towarzystwa do rejestru przedsiębiorców wraz z oznaczeniem sądu prowadzącego rejestr oraz firma, siedziba i adres spółki zarządzającej albo zarządzającego z UE – w przypadku gdy towarzystwo zawarło umowę, o
opublikowano: 29-03-2004, 00:00 Fundusz funduszowi nierówny. Dlatego warto bliżej poznać warunki inwestycyjne poszczególnych funduszy. Artykuł dostępny tylko dla naszych subskrybentów Zyskaj wiedzę, oszczędź czas Informacja jest na wagę złota. Piszemy tylko o biznesie Poznaj „PB” 79 zł 5 zł / miesiąc przez pierwsze dwa miesiącepóźniej cena wynosi 79 zł miesięcznie Cały artykuł mogą przeczytać tylko nasi subskrybenci. Tylko teraz dostęp w promocyjnej cenie. WYBIERZ Rabat 30% „PB" NA 12 MIESIĘCY 663 zł / rok Skorzystaj z 30% rabatu Zapłać raz i czytaj nasze treści bez ograniczeń przez cały rok. Zaoszczędzisz 285 zł. WYBIERZ
|Od | Szacowany czas czytania artykułu: 2 minuty 29 sekund Podstawowym zadaniem funduszu inwestycyjnego jest pomnażanie oszczędności powierzonych przez jego uczestników. W ich imieniu i interesie środkami zarządzają specjaliści, którzy lokują je w różne instrumenty finansowe (akcje, obligacje, itd.). Połączony kapitał wielu inwestorów daje funduszom więcej możliwości korzystnego pomnażania pieniędzy, niż ma pojedyncza osoba oraz pozwala ograniczyć koszty. Możliwość oszczędzania niewielkich kwotAby wejść w świat inwestycji, często wystarczy już 100 zł. W zamian za dokonane wpłaty do funduszu otrzymuje się jednostki uczestnictwa. Inwestowane przez fundusz wpłaty tworzą jego portfel inwestycyjny, a osiągane przez niego dochody przysługują uczestnikom proporcjonalnie do liczby posiadanych jednostek. Ciągły dostęp do swoich środkówJednym z podstawowych atutów funduszy inwestycyjnych jest wysoka płynność powierzonych oszczędności. Uczestnik funduszu otwartego może praktycznie w dowolnej chwili wpłacić środki, jak i zażądać odkupienia jednostek uczestnictwa. Fundusze oferują także możliwość konwersji (zamiany), czyli swobodnego przenoszenia zainwestowanych środków pomiędzy funduszami. Inwestor w każdej chwili może obliczyć aktualną wartość środków ulokowanych w funduszu, mnożąc wartość jednostki przez liczbę posiadanych jednostek. BezpieczeństwoFundusz jest formą inwestowania, która służy bezpieczeństwu pomnażania pieniędzy. Nie chodzi tu o gwarantowany zysk - w przypadku większości rozwiązań nie możemy mieć 100-procentowej pewności, że zarobimy. Konstrukcja prawna funduszy ma w jak największym stopniu zabezpieczyć interesy uczestników. Podlegają one stałemu nadzorowi ze strony Komisji Nadzoru Finansowego. Posiadają odrębną osobowość prawną, a ich aktywa wydzielone są z masy majątkowej Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych. Oznacza to, że w przypadku ewentualnego bankructwa TFI, pieniądze uczestników funduszu są niezagrożone. Z kolei same aktywa są przechowywane u depozytariusza, którym jest najczęściej bank. Jego zadaniem jest czuwanie nad bezpieczeństwem instrumentów finansowych klientów danego funduszu. Profesjonalne zarządzanie pieniędzmiFunduszem zarządza Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych. Pieniądze w nim ulokowane znajdują się pod opieką ekspertów rynku kapitałowego: doradców inwestycyjnych i analityków finansowych. Bogactwo możliwościIstnieją różne rodzaje funduszy. Oferta jest przeznaczona zarówno dla osób ceniących bezpieczeństwo, jak i oczekujących ponadprzeciętnych zysków, ale akceptujących ryzyko. W portfelu mogą znajdować się różne instrumenty – akcje, obligacje, surowce, waluty i depozyty. Fundusze są także efektywnym sposobem konstruowania elastycznej, dostosowanej do indywidualnych potrzeb i nowoczesnej strategii budowy długookresowych planów inwestowania. Korzyści podatkoweIstnieją różne formy korzyści podatkowych – można zarówno „oszczędzić” na podatku Belki, inwestując w fundusze parasolowe, jak i uzyskać ulgę w PIT, lokując środki w funduszach z myślą o emeryturze (IKZE). Od czego zacząć? 1 Czym jest fundusz inwestycyjny? 2 Czy Twoje pieniądze w funduszu są bezpieczne? Polecamy Blog Grzegorza Raupuka Blog Rafała Bogusławskiego Najczęściej czytane Dziedziczenie pieniędzy zgromadzonych w funduszach inwestycyjnych Opodatkowanie zysków z funduszy inwestycyjnych – jakie są zasady naliczania i wysokość daniny na rzecz państwa? Czym się różni FIO od SFIO? Towarzystwa funduszy inwestycyjnych (TFI) – czym są i jak działają? Czym jest i jak zbudować portfel inwestycyjny?
Do opisów mutacji dobierz odpowiednie nazwy: fragmentu chromosomu fragmentu chromosomu na inny chromosom jednego nukleotydu na inny jednego lub kilku dodatkowych nukleotydów
Nowości i roszady w funduszach inwestycyjnych w 2022 roku. Pierwsze TFI wyjawiły, jakie mają plany na 2022 rok. Powstanie trochę nowych funduszy, głównie ESG, ale i kilka zniknie z oferty. Najwięcej nowości na 2022 rok zapowiedziało BNP Paribas TFI . Reklama. – Towarzystwo chce się tym razem skupić na rozwiązaniach globalnych.
Koszty inwestowania Jak wszystkie inne usługi, inwestowanie w fundusz inwestycyjny wiąże się z określonymi kosztami. Istotnymi kosztami są: obsługa transakcji przez domy maklerskie, korzystanie z obowiązkowych usług banku depozytariusza, agentów transferowych oraz audytowanie sprawozdań finansowych funduszy przez biegłych rewidentów. Wszystkie te działania mają na celu jak najlepszą ochronę klientów. Głównymi typami opłat związanymi z inwestowaniem w fundusz… ETF ETF to przede wszystkim produkt inwestycyjny. Fundusz inwestycyjny, który został zaprojektowany tak, by odwzorowywać wyniki i śledzić ruch – na przykład – indeksów giełdowych. Z angielskiego nazywa się on exchange-traded fund, i właściwie jest rodzajem otwartego funduszu inwestycyjnego. Fundusze tego typu nie starają się pobić benchmarku, a go odwzorować. Zawierają w swoim portfelu akcje takich… Stopa zwrotu Stopa zwrotu to wskaźnik pokazujący to, o ile zmieniła się wartość inwestycji w jakimś okresie czasu. Im stopa jest wyższa, tym wynik jest lepszy. Po co liczyć stopę zwrotu? Po to, aby ocenić zyskowność inwestycji i porównać ją do innych. Jeśli mamy ujemną stopę zwrotu, to ponieśliśmy stratę. Jeśli dodatnią, to osiągnęliśmy zysk. Gdy stopa… Stopa procentowa Stopa procentowa to jedno z podstawowych, i najczęściej używanych, pojęć w ekonomii. Oznacza koszt kapitału (pieniądza), który przysługuje jego właścicielowi z racji udostępnienia go innym uczestnikom obrotu gospodarczego. Z reguły stopa procentowa oznacza procent od pożyczonej kwoty. W ekonomii mamy do czynienia z wieloma stopami procentowymi. Stopa procentowa referencyjna, lombardowa, depozytowa, redyskonta weksli są ustalane przez… Cykl koniunkturalny Cykl koniunkturalny to zjawisko wahań koniunktury w gospodarce, mierzone w okresie kilku lat i dotyczące wzrostu gospodarczego. Mierząc cykl koniunkturalny z reguły bierze się pod uwagę dynamikę produktu krajowego brutto (PKB), poziom zatrudnienia, nakłady inwestycyjne przedsiębiorstw, ich zapasy materiałowe, dochody oraz wydatki ludności, a także zyski spółek. Na podstawie analizy cyklu koniunkturalnego można próbować oceniać… Wskaźnik SRRI Wskaźnik SRRI funduszu inwestycyjnego (Synthetic Risk and Reward Indicator) jest miarą określającą zmienność ceny jednostki uczestnictwa funduszu inwestycyjnego w horyzoncie pięcioletnim. Wskaźnik opiera się o wartość odchylenia standardowego tygodniowych stóp zwrotu funduszu inwestycyjnego, a więc pokazuje o ile średnio zmienia się cena jednostki uczestnictwa w porównaniu do średniej z ostatnich 5 lat. Miara SRRI przyjmuje wartości… Master feeder Master feeder konstrukcja, w której fundusz feeder – inwestujący swoje aktywa (minimum 85%) w jednostki uczestnictwa (lub tytuły – w przypadku funduszy zagranicznych) innego funduszu – master. Działanie takich funduszy reguluje dyrektywa unijna UCTIS IV. Master feeder jakie są zalety? W takiej konstrukcji funduszu można doszukać się przynajmniej trzech podstawowych zalet: jest to spore ułatwienie dla… Hossa Hossa to pojęcie pieszczące ucho każdego inwestora. Oznacza długotrwały wzrost wartości papierów wartościowych. Słowo pochodzi z języka francuskiego (hausse) oznaczającego wzrost, zwiększanie. Nawiązuje do metody ataku byka, który uderza z dołu do góry. Stąd analitycy i dziennikarze często nazywają hossę „czasem byka”. Przeciwieństwem hossy jest bessa. Hossa i jej trzy fazy Specjaliści uważają, że hossa… Bessa Bessa to najbardziej znienawidzone pojęcie w słowniku inwestora. Oznacza długotrwały – czasem obejmujący kilka tygodni, miesięcy, a nawet lat – trend spadkowy cen papierów wartościowych. Nazwa pochodzi od francuskiego słowa baisse, czyli spadek, ale nawiązuje do sposobu ataku właściwego niedźwiedziom, czyli uderzenia łapą z góry na dół. Dlatego okres bessy często nazywany jest „czasem niedźwiedzia”…. KIID KIID (Key Investor Information Dokument) – język, którym komunikują się osoby analizujące i zarządzające funduszami inwestycyjnymi, może być nie lada wyzwaniem dla kogoś, kto rozpoczyna przygodę z inwestowaniem. Z tego powodu – od początku 2013 roku – wprowadzono obowiązek publikowania kluczowych z punktu widzenia inwestora informacji na temat funduszu w postaci dokumentu KIID. Jak wygląda…
w sprawie trybu likwidacji funduszy inwestycyjnych. Na podstawie art. 252 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 oraz z 2005 r. Nr 83, poz. 719) zarządza się, co następuje: § 1. Otwarcie likwidacji funduszu inwestycyjnego, zwanego dalej "funduszem", następuje z dniem: 1)
Zwiń filtry Moje fundusze Obserwowane W portfelu Dla profilu Filtry Moje fundusze są dostępne po zalogowaniu Rodzaj funduszu Krajowy Luksemburski Profil inwestycyjny KategoriaWyczyść Wszystkie Akcyjne Absolute return Mieszane Dłużne Pozostałe ESG Obszar geograficznyWyczyść Poziom ryzyka ? Metryka Funduszu TowarzystwoWyczyść Wszystkie Caspar TFI Esaliens TFI Franklin Templeton Generali Investments TFI Investors TFI Ipopema TFI MetLife TFI Millennium TFI NN Investment Partners TFI Noble Funds TFI Pekao TFI PKO TFI QUERCUS TFI Schroders Skarbiec TFI SUPERFUND TFI Templeton Asset Management (Poland) TFI TFI Allianz Polska TFI Allianz Polska (d. Aviva) TFI PZU UNIQA TFI VIG / C-QUADRAT TFI Minimalna pierwsza wpłata (PLN) Rzeczywista opłata stała za zarządzanie (%) Akcyjne Absolute return Mieszane Dłużne Pozostałe Akcyjne akcji amerykańskich akcji Ameryki Łacińskiej akcji azjatyckich bez Japonii akcji europejskich rynków rozwiniętych akcji europejskich rynków wschodzących akcji globalnych rynków rozwiniętych akcji globalnych rynków wschodzących akcji indyjskich akcji polskich małych i średnich spółek akcji polskich pozostałe akcji polskich sektorowych pozostałe akcji polskich uniwersalne akcji rosyjskich akcji tureckich akcji zagranicznych pozostałe akcji zagranicznych sektora energetycznego akcji zagranicznych sektora nieruchomości akcji zagranicznych sektora technologicznego akcji zagranicznych sektora zdrowia i biotechnologii akcji zagranicznych sektorowych pozostałe Absolute return absolutnej stopy zwrotu alternatywne absolutnej stopy zwrotu konserwatywne absolutnej stopy zwrotu uniwersalne Mieszane mieszane polskie aktywnej alokacji mieszane polskie pozostałe mieszane polskie stabilnego wzrostu mieszane polskie z ochroną kapitału mieszane polskie zrównoważone mieszane zagraniczne aktywnej alokacji mieszane zagraniczne pozostałe mieszane zagraniczne stabilnego wzrostu mieszane zagraniczne zrównoważone Dłużne papierów dłużnych europejskich uniwersalne papierów dłużnych globalnych High Yield papierów dłużnych globalnych korporacyjnych papierów dłużnych globalnych pozostałe papierów dłużnych globalnych uniwersalne papierów dłużnych polskich długoterminowych uniwersalne papierów dłużnych polskich korporacyjnych papierów dłużnych polskich pozostałe papierów dłużnych polskich skarbowych papierów dłużnych polskich skarbowych długoterminowych papierów dłużnych polskich uniwersalne papierów dłużnych rynków wschodzących uniwersalne papierów dłużnych USA uniwersalne papierów dłużnych zagranicznych pozostałe Pozostałe rynku surowców - metale szlachetne rynku surowców pozostałe Region Ameryka Łacińska Azja bez Japonii Azja i Pacyfik Azja i Pacyfik bez Japonii BRIC Chiny i Indie Emerging Markets Europa Europa Środkowo-Wschodnia Globalny Rynki Rozwinięte Kraj Chiny Indie Japonia Niemcy Rosja Turcja USA Wybierz fundusz Sprawdź wyniki Sprawdź moment zakupu Ocena Wynik Aktualna / 12M (1 rok) Wybierz datę wyceny: Aktualna Ostatnia wspólna Wybierz okres inwestycyjny: 1D (1 dzień) 1M (1 miesiąc) 3M (3 miesiące) 6M (6 miesięcy) 12M (1 rok) 36M (3 lata) 60M (5 lat) YTD (od początku roku) Sortuj Akcyjny NN (L) Globalny Spółek Dywidendowych NN SFIO akcji globalnych rynków rozwiniętych 200 PLN Minimalna pierwsza wpłata Ryzyko 6/7 Bardzo wysokie +10,36% Wynik 12M 1 41 Ranking KupFundusz Dłużny Superfund Spokojna Inwestycja Plus Superfund SFIO papierów dłużnych polskich uniwersalne 194 400 PLN Minimalna pierwsza wpłata -0,50% Wynik 12M 1 29 Ranking KupFundusz Akcyjny UNIQA Selektywny Akcji Polskich UNIQA FIO akcji polskich uniwersalne 100 PLN Minimalna pierwsza wpłata Ryzyko 6/7 Bardzo wysokie -13,45% Wynik 12M 1 29 Ranking KupFundusz Mieszany NN Stabilnego Wzrostu NN Parasol FIO mieszane polskie stabilnego wzrostu 200 PLN Minimalna pierwsza wpłata -12,84% Wynik 12M 1 24 Ranking KupFundusz Dłużny NN Obligacji NN Parasol FIO papierów dłużnych polskich skarbowych długoterminowych 200 PLN Minimalna pierwsza wpłata -11,41% Wynik 12M 1 21 Ranking KupFundusz Akcyjny NN Średnich i Małych Spółek NN Parasol FIO akcji polskich małych i średnich spółek 200 PLN Minimalna pierwsza wpłata Ryzyko 6/7 Bardzo wysokie -12,28% Wynik 12M 1 21 Ranking KupFundusz Dłużny Allianz Obligacji Globalnych Allianz FIO papierów dłużnych globalnych uniwersalne 200 PLN Minimalna pierwsza wpłata -5,18% Wynik 12M 1 19 Ranking KupFundusz Dłużny Superfund Obligacyjny Superfund FIO Portfelowy papierów dłużnych polskich długoterminowych uniwersalne 100 PLN Minimalna pierwsza wpłata +2,63% Wynik 12M 1 16 Ranking KupFundusz Akcyjny PKO Akcji Rynku Amerykańskiego PKO Parasolowy FIO akcji amerykańskich 100 PLN Minimalna pierwsza wpłata Ryzyko 6/7 Bardzo wysokie -9,18% Wynik 12M 1 15 Ranking KupFundusz Absolute return NN (L) Multi Factor NN SFIO absolutnej stopy zwrotu uniwersalne 200 PLN Minimalna pierwsza wpłata +6,46% Wynik 12M 1 15 Ranking KupFundusz Wyników na stronie: 10 20 50 100 Akcyjny NN (L) Globalny Spółek Dywidendowych NN SFIO akcji globalnych rynków rozwiniętych 305,39 PLN Wartość Dłużny Superfund Spokojna Inwestycja Plus Superfund SFIO papierów dłużnych polskich uniwersalne 1 744,90 PLN Wartość Akcyjny UNIQA Selektywny Akcji Polskich UNIQA FIO akcji polskich uniwersalne 143,34 PLN Wartość Mieszany NN Stabilnego Wzrostu NN Parasol FIO mieszane polskie stabilnego wzrostu 264,90 PLN Wartość Dłużny NN Obligacji NN Parasol FIO papierów dłużnych polskich skarbowych długoterminowych 312,35 PLN Wartość Akcyjny NN Średnich i Małych Spółek NN Parasol FIO akcji polskich małych i średnich spółek 247,81 PLN Wartość Dłużny Allianz Obligacji Globalnych Allianz FIO papierów dłużnych globalnych uniwersalne 109,90 PLN Wartość Dłużny Superfund Obligacyjny Superfund FIO Portfelowy papierów dłużnych polskich długoterminowych uniwersalne 118,77 PLN Wartość Akcyjny PKO Akcji Rynku Amerykańskiego PKO Parasolowy FIO akcji amerykańskich 155,12 PLN Wartość Absolute return NN (L) Multi Factor NN SFIO absolutnej stopy zwrotu uniwersalne 173,22 PLN Wartość Wyników na stronie: 10 20 50 100 Okres porównawczy: 3M 6M 12M 36M Sortuj Sprawdź czy wartość jednostki/tytułu uczestnictwa wybranego przez Ciebie funduszu znajduje się powyżej czy poniżej średniej ceny w wybranych okresach 3M, 6M, 12M i 36M. Akcyjny NN (L) Globalny Spółek Dywidendowych NN SFIO akcji globalnych rynków rozwiniętych 305,39 PLN Wartość 301,63 PLN Średnia wartość 6M MIN MAXDrożej od średniej 6M +2,78% Wynik 6M Dłużny Superfund Spokojna Inwestycja Plus Superfund SFIO papierów dłużnych polskich uniwersalne 1 744,90 PLN Wartość 1 732,35 PLN Średnia wartość 6M MIN MAXDrożej od średniej 6M +0,42% Wynik 6M Akcyjny UNIQA Selektywny Akcji Polskich UNIQA FIO akcji polskich uniwersalne 143,34 PLN Wartość 150,30 PLN Średnia wartość 6M MIN MAXTaniej od średniej 6M -12,61% Wynik 6M Mieszany NN Stabilnego Wzrostu NN Parasol FIO mieszane polskie stabilnego wzrostu 264,90 PLN Wartość 270,75 PLN Średnia wartość 6M MIN MAXTaniej od średniej 6M -9,14% Wynik 6M Dłużny NN Obligacji NN Parasol FIO papierów dłużnych polskich skarbowych długoterminowych 312,35 PLN Wartość 310,07 PLN Średnia wartość 6M MIN MAXDrożej od średniej 6M -5,52% Wynik 6M Akcyjny NN Średnich i Małych Spółek NN Parasol FIO akcji polskich małych i średnich spółek 247,81 PLN Wartość 262,72 PLN Średnia wartość 6M MIN MAXTaniej od średniej 6M -13,29% Wynik 6M Dłużny Allianz Obligacji Globalnych Allianz FIO papierów dłużnych globalnych uniwersalne 109,90 PLN Wartość 111,18 PLN Średnia wartość 6M MIN MAXTaniej od średniej 6M -4,38% Wynik 6M Dłużny Superfund Obligacyjny Superfund FIO Portfelowy papierów dłużnych polskich długoterminowych uniwersalne 118,77 PLN Wartość 116,14 PLN Średnia wartość 6M MIN MAXDrożej od średniej 6M +3,81% Wynik 6M Akcyjny PKO Akcji Rynku Amerykańskiego PKO Parasolowy FIO akcji amerykańskich 155,12 PLN Wartość 162,86 PLN Średnia wartość 6M MIN MAXTaniej od średniej 6M -7,83% Wynik 6M Absolute return NN (L) Multi Factor NN SFIO absolutnej stopy zwrotu uniwersalne 173,22 PLN Wartość 169,93 PLN Średnia wartość 6M MIN MAXDrożej od średniej 6M +8,74% Wynik 6M Wyników na stronie: 10 20 50 100
W zaledwie miesiąc (poł. 09.2022 – poł. 10.2022) jednostka funduszu straciła aż 20%, by w kolejne kilka tygodni (do 10.01.2023) zyskać 35%. Siedem z dziesięciu najlepszych funduszy 2022 roku jest dostępnych na platformie inwestycyjnej KupFundusz.pl: Investor Turcja. QUERCUS short. Pekao Surowców i Energii.
wróć do aktualności Komentarze Komentarze wideo Ogłoszenia Wpis do rejestru funduszy inwestycyjnych Novo Rentier FIZ 06-08-2014Ogłoszenia Informujemy, że Opera Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych otrzymało postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie o wpisaniu w dniu 1 sierpnia 2014 r. Novo Rentier Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego do rejestru funduszy inwestycyjnych, pod pozycją RFI 1001.
działalności i sytuacji finansowej towarzystw funduszy inwestycyjnych i funduszy inwestycyjnych dostarczanych przez te podmioty Komisji Nadzoru Finansowego (Dz. U. poz. 1285); rynek kapitałowy rynek papierów wartościowych i innych instrumentów finansowych, rynek usług świadczonych przez fundusze inwestycyjne i inne instytucje wspólnego
do opisow funduszy inwestycyjnych dobierz
